In januari 2023 van start:
TBI-Masterclass - Belijdenissen als spirituele autobiografie

 Mystiek als spirituele bron

Omschrijving:
Mystiek en mystieke ervaringen zijn een belangrijke bron van spiritualiteit. Door de eeuwen heen zijn er mystici of mystieke tradities geweest die grote invloed uitoefenden op de filosofie en de theologie, op de kunst en de cultuur in bredere zin. Deelnemers maken (nader) kennis met de rijke mystieke traditie en haar hedendaagse gestalten. Meister Eckhart komt uitgebreid aan de orde, wiens inzichten (zoals ontlediging, onthechting, gelatenheid, zelf-verlies en niet-weten) nog steeds filosofen en dichters inspireert. Er is aandacht voor natuurmystiek en mystieke ervaringen in relatie tot de kunsten. Via diverse werkvormen komen vragen aan de orde als: Wat is de plek die mystiek inneemt in  jouw eigen spiritualiteit? Welke mystieke ervaringen herken jijzelf, en hoe zou je die verder kunnen ontwikkelen en voeden?

Leerdoelen:
•    De deelnemers maken kennis met religieuze en aardse mystieke tradities en verschillende aspecten van mystiek (ontlediging, focus en verwondering), via kunst en muziek;
•    De deelnemers reflecteren op hun eigen affiniteit met mystiek of aspecten daarvan, en de betekenis daarvan voor hun eigen spiritualiteit;
•    De deelnemers ontdekken hoe zij hun eigen mystieke ervaringen (of het belang ervan) kunnen integreren in hun leven en werk.

Cursustype: cursus op locatie (kerkje in Hurwenen, nabij Zaltbommel), 20 maart 2023 van 9.00- 17.00 uur

Accreditatie SKGV: spiritualiteit en levensbeschouwing 1,5 punt

Namen docenten
Dr. Arie Kooijman, Prof. dr. Hetty Zock en drs. Etje Verhagen MA

Doelgroep
Geestelijk verzorgers en overige belangstellenden (pastores, studenten, geestelijk begeleiders)
Aantal deelnemers: ±12 (max. 15)
Aantal contacturen:  8
Er is een bijeenkomst van 8 uur.

In het programma onder andere:
Korte inleiding in de mystiek, kenmerken en karakteristieken; opdracht: delen van mystieke teksten; stilte meditatie; Eckhart’s preek over de armen van geest (korte inleiding), lectio divina van een concrete passage uit die preek; William James over mystiek (inleiding Hetty Zock); gedicht van Rumi; meditatieve wandeling; aardse mystiek (inleiding), de kunst van het waarnemen en de verwondering; kunstmeditatie aan de hand van werk van Rothko; en mystiek in het werk (hoort mystiek bij spiritualiteit, is er ruimte voor contemplatie?).          

Voor de uitgebreidere programma-informatie zie
https://www.pe-online.org/public/OpleidingDetail.aspx?courseID=487703&pid=578

Aantal uren zelfstudie:
Acht uur voorbereiding: opdrachten, literatuurstudie en het schrijven van een kort reflectieverslag
Kosten:  € 195,- (inclusief lunch)
Sluitingsdatum aanmelding: 23-02-2023
Opgaveformulier op www.debekenzwolle.nl onder overig aanbod.


Programma: Mystiek in Hurwenen
Opdracht: neem een tekst of een (kort) gedicht mee, dat voor jou een mystieke betekenis heeft, of raakt aan mystiek.
Lezen: Nico Tydeman, De afgrond waarin ik kijk en die mij aanstaart, uit: Tien Visies op Meister Eckhart, pp.136-155; Jan Oegema, Enkele observaties omtrent stilte, uit: De Stille Stem, pp.94-111
Ontvangst in het Hurnse kerkje                                                                        9-9.30 uur
Schakelmoment: verstilling, rust creëren, ontspanning,
spelregels (hoe zitten we hier)                                                                         9.30-9.45
Kort inleiding in de mystiek, kenmerken en karakteristieken                            9.45- 10.15
Kringgesprek    (delen van de teksten)                                                           10.15-11.00
Korte pauze                                                                                                     11.00-11.15
Stilte meditatie                                                                                                 11.15-11.30
Eckhart’s preek over de armen van geest (korte inleiding)                              11.30-11.45
Korte pauze                                                                                                     11.45-12.00
Lectio divina van een concrete passage uit de preek                                      12.00-12.30

Maaltijd in alle rust                                                                                           12.30-13.30

Middagprogramma
William James over mystiek (inleiding Hetty Zock)                                             13.30-14.00
Rumi: Hoor hoe klagend de rietfluit klinkt (uit: Een karavaan uit Perzië, 401)    14.00-14.15
Meditatieve wandeling                                                                                        14.15-15.00
Korte onderbreking voor de thee                                                                       15.00-15.15
Aardse mystiek (inleiding), de kunst van het waarnemen en de verwondering   15.15-15.30
Kunstmeditatie aan de hand van werk van Rothko   
Oefening in waarnemen                                                                                     15.30-16.00
Korte theepauze                                                                                                16.00-16.15
Mystiek in het werk kringgesprek: hoort mystiek bij spiritualiteit?                       16.15-16.45
Maak je ruimte voor een mystieke momenten of voor contemplatie?
Afsluiting (delen van inzichten en ervaringen) en afscheidsritueel                     16.45-17.00



Opdracht na afloop van de mystiekdag: Schrijf een persoonlijke reflectie over wat je heeft getroffen, aan het denken gezet, of heeft aangezet tot een verdere zoektocht. De omvang is niet van wezenlijk belang, het gaat om een korte impressie van wat deze dag je heeft gebracht. Denk aan de omvang van twee A4-tjes. Er is ook ruimte voor kritische vragen of voor wat je juist tegenstond (ook dat is de moeite van het bespiegelen waard). Het gaat niet – voor alle duidelijkheid – om een evaluatie van het programma.
Als je het op prijs stelt kun je één van de docenten vragen op je reflectie reageren. Nodig dan één van hen uit om te reageren.

Achtergrondliteratuur:
William James, The Varieties of Religious Experiences, 1902
Ralph W. Hood jr. and Zhuo Chen,  Mystical, Spiritual and Religious Experiences, uit: Handbook of the Psychology of Religion and Spirituality, 2nd edition, 2015
Jaap Goedegebuure, Poëzie en mystiek in de Nederlandse literatuur van 1890 tot nu, Vantilt 2015
Jaap Goedegebuure en Oek de Jong (red.), Eckhart nu: Tien visies op Meister Eckhart, Augustus 2010
Arnold Ziegelaar, Aardse mystiek, inleiding in de filosofie van de verwondering, ISVW uitgevers, 2015
Bernard McGinn, the Mystical Thought of Meister Eckhart, the Man from whom God hid nothing, Crossroad 2001
Gerard Visser, Gelatenheid, gemoed en hart bij Meister Eckhart, Sun 2008
Jan Oegema, De stille stem. Niet-weten als levenshouding, Vesuvius 2011
Michel Dijkstra, Intimiteit en onthechting, Levenskunst tussen oost en west, Boom 2021
Henk van der Waal, Mystiek voor goddelozen, Querido 2017